Bitcoin - Ứng dụng đầu tiên của công nghệ Blockchain

Sự cố tài chính năm 2008 báo hiệu một cuộc khủng hoảng kinh tế nghiêm trọng nhất kể từ sau Đại suy thoái năm 1930. Làn sóng của cuộc khủng hoảng đã làm tê liệt nền kinh tế toàn cầu, kéo theo một loạt cơn lốc suy thoái sau đó. Hệ thống tiền tệ đã bắt đầu thay đổi kể từ lúc ấy, khi mọi người trở nên mất niềm tin vào khả năng quản lý tài sản của Chính phủ.

Tháng 11/2008, một tài khoản không có thông tin gì ngoài bút danh Satoshi Nakamoto đã xuất bản một đoạn thư trong mục Cryptography trên metzdowd.com. Hồ sơ người dùng này cho thấy họ đến từ Nhật Bản, nhưng lại sử dụng một địa chỉ email từ nhà cung cấp dịch vụ tại Đức. Đoạn trích đó đã mô tả về một loại tiền kỹ thuật số toàn cầu và hoàn toàn phân cấp, không thông qua tổ chức trung gian hay chính phủ nào. Họ gọi đó là Bitcoin.

Bitcoin là gì ?

Bitcoin là một đồng tiền được tạo ra, lưu trữ và giao dịch trên một không gian hoàn toàn kỹ thuật số. Khác với các loại tiền vật lý hay tiền mặt, Bitcoin không phải là hình thức hữu hình của tài sản như cách mà bạn rút tiền từ ví để chi trả cho các khoản mua sắm. Bitcoin tồn tại trong không gian kỹ thuật số và được định danh độc nhất. Kể từ khi Satoshi Nakamoto phát hành giao thức hoạt động của Bitcoin năm 2009, loại cryptocurrency này đã trải qua một chặng đường phát triển khá chông gai.

Bitcoin là hình thức ứng dụng đầu tiên của công nghệ Blockchain - tất cả giao dịch Bitcoin đều hiển thị dưới dạng bút danh và được ghi lại trong một cuốn sổ cái kỹ thuật số. Cuốn sổ này được duy trì bởi những thợ mỏ thông qua hình thức gọi là "đào Bitcoin". Nói nôm na đào Bitcoin là một quá trình ghi chép lại các giao dịch và gắn thông tin dữ liệu giao dịch đó vào khối Bitcoin mới. Các hệ thống máy tính trong mạng lưới Blockchain sẽ phải cạnh tranh quyết liệt với nhau để giải những bài toán mật mã và thợ mỏ nào giải nhanh nhất sẽ được thưởng bằng những đồng Bitcoin mới.

Độ khó của mỗi câu hỏi sẽ tăng dần khi số lượng thợ mỏ tham gia giải mã trong mạng lưới gia tăng và số lượng Bitcoin được tạo ra sẽ giảm một nửa mỗi khi đạt tới một khối nhất định nào đó. Trung bình cứ mỗi 10 phút sẽ có một khối Bitcoin được tạo ra và chu kỳ giảm một nửa thường là 4 năm. Có 21 triệu Bitcoin được ấn định tồn tại và không thể vượt hơn con số đó.

Những bước đi đầu

Đồng tiền này nhanh chóng độc chiếm thị trường cùng với sự gia tăng về nhu cầu tìm kiếm một loại chính thay thế trong giai đoạn 2009. Những đồng Bitcoin đầu tiên được công khai giao dịch vào tháng 4/2010 với mức giá 0.3 cent. Trong vòng chưa đầy một năm sau đó, Bitcoin nhanh chóng bắt kịp đồng đô la Mỹ. Tháng 6/2011, nó đạt đỉnh điểm $29.5.

Vài năm sau đó, hệ sinh thái Bitcoin vẫn tiếp tục phát triển cùng với sự ra đời của tổ chức Bitcoin Foundation. Các thương nhân trở nên cởi mở hơn với Bitcoin. Hệ thống Bitcoin ATM được lắp đặt khiến cho giới truyền thông phát sốt về thứ gọi là tiền tệ kỹ thuật số. Giá của Bitcoin nhanh chóng đẩy tới mức hơn $1,100 cùng một làn sóng đầu tư đến từ các doanh nhân.

Mọi người nhận ra được rằng Bitcoin có thể sử dụng làm kiều hối quốc tế với mức chi phí rất thấp và trên toàn thế giới. Các tổ chức start-up ra đời và cung cấp dịch vụ chuyển tiền bằng Bitcoin. Đồng tiền kỹ thuật số này có một giai đoạn khởi đầu khá thuận lợi.

Quá khứ đen tối

Tính ẩn danh của Bitcoin nhanh chóng giúp nó trở thành một đồng tiền dành riêng cho các hoạt động bất chính. Lượng người mua ma tuý trên chợ đen trực tuyến tăng hơn 12% trong năm 2014 - trùng hợp với sự phổ biến của Bitcoin.

Mặc dù trước đó đã có không ít các hoạt động mua bán hàng hoá bất hợp pháp bằng Bitcoin. Silk Road là một cái tên nổi cộm nhất khi FBI tiến hành đợt truy quét năm 2013. Khoảng 144,000 BTC trị giá 28 triệu USD bị tịch thu, những thành viên chủ chốt trong hệ thống này bị dần bị tóm gọn.

Hệ thống phương tiện truyền thông toàn cầu lúc đó liên tục đưa tin về sự sụp đổ của Silk Road. Danh tiếng của Bitcoin nghiễm nhiên được gán với mác tiền tệ của giới tội phạm.

Cựu nhân viên mật vụ Shaun Bridges bị kết án 6 năm tù giam vì tội tham nhũng hàng trăm nghìn đô la giá trị Bitcoin trong quá trình điều tra Silk Road.

Charlie Shrem được nhắc đến như một tù nhân Bitcoin đầu tiên. Shrem vốn là giám đốc điều hành của BitInstant kiêm cựu thành viên hội đồng quản trị của tổ chức Bitcoin Foundation. Ông bị bắt năm 2014 vì những cáo buộc rửa tiền trong quá trình hoạt động của mình. Các công tố viên buộc tội Shrem và đồng phạm Robert Faiella vì đã âm mưu rửa 1 triệu USD giá trị Bitcoin để giúp Silk Road thực hiện những hành vi bất hợp pháp.

Một đòn giáng mạnh mẽ liên tiếp vào danh tiếng không mấy tốt đẹp của Bitcoin đầu năm 2014 cùng với sự biến mất đột ngột của Sàn giao dịch Mt. Gox. Đây là Sàn giao dịch Bitcoin lớn nhất thế giới lúc đó, lúc đỉnh điểm chiếm tới 80% khối lượng giao dịch toàn cầu. Mt. Gox bắt đầu được điều hành bởi Mark Karpeles năm 2010 và tuyên bố đóng cửa sau 4 năm hoạt động.

Sau khi chấm dứt giao dịch, một loạt các tin đồn xuất hiện cùng với sự biến mất của 350 triệu USD giá trị Bitcoin. Mark Karpeles được tìm thấy khi đang ở Nhật Bản vào tháng 8/2015 và bị Chính phủ truy tố vì tội danh tham ô.

Sự cố xảy ra với đồng tiền kỹ thuật số xung quanh câu chuyện Mt. Gox làm dấy lên những hoài nghi về một hệ thống tiền tệ không đáng tin cậy và có thể bị tấn công bởi hacker hay giới tội phạm mạng khác.

Cùng với những thông tin tiêu cực đến từ các phương tiện truyền thông, Bitcoin trở thành nguồn tài trợ đối với lực lượng khủng bố ISIS hay các tổ chức bất hợp pháp khác.

Dễ biến động

Rất nhiều người đã mua Bitcoin với giá hơn $1,000 trong năm 2013. Ngay lập tức giá của nó sụt giảm chỉ còn $250 trong năm sau đó. Bitcoin đã gặp phải một rắc rối trong khi mọi người đang cố gắng đi tìm một tài sản có tính thanh khoản cao.

Một số người cho đó là một thí nghiệm vô bổ và nguy hiểm, việc nắm giữ Bitcoin trông như một màn cá cược, một số khác cho rằng đó là sự tiến bộ của Internet. Bitcoin vẫn đang trong giai đoạn sơ khai và cần phải có một khoảng thời gian để có thể trở thành một loại tiền tệ hoàn chỉnh. Bitcoin và thứ công nghệ đứng sau đó đang gặp phải nhiều tác động mạnh, nhưng nó sẽ không dễ dàng biến mất một cách quá sớm.